3 Mayıs 2016 tarihinde yayınlanan Bazı Tüketici Ürünlerinde Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği ile bazı ürünlerin, Tebliğ’de belirtilmiş olan uyumlaştırılmış veya referans standartlarına uyulmuş olarak piyasaya arz edilmesi zorunlu olmuştur.
Bu ürünlerin piyasa gözetim ve denetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı görev alanında olanlar; bebekler ve küçük çocuklar için emzikler, içme donanımı (biberon vb.) iç güneşlikler (Jaluzi, stor perde vb.), elle kullanılan diş fırçaları, elektrikle kullanılan diş fırçaları, iki tekerlekli küçük çocuk bisikletleri, şehir ve gezinti bisikletleri, sabit ve katlanabilen çocuk karyolaları, açılarak kullanılan oturma elemanları, masalar, çakmaklar ve yüzmeye yardımcı donanımlardır.
Söz konusu ürünlerin teknik düzenlemeye aykırı bulunması halinde aykırılığın giderilmesi için süre tanınır. Tanınan süre içinde aykırılığın düzeltilmemesi durumunda 17.700 TL ile 44.257 TL arasında para cezası uygulanır.
Piyasa denetimleri aşağıda belirtilen maddeler doğrultusunda Ticaret İl Müdürlükleri bünyesinde görev yapan denetmenler tarafından gerçekleştirilir.
1) İthalat işlemleri sırasında uygulanan Risk Analizi sonucunda belirlenen yıllık denetim planı çerçevesinde,
2) İhbar ve şikayetler üzerine,
3) Rapex
Denetimler, ürünlerin mağaza, dükkân, ticarethane, depo, ambar ve nakil araçları vb. gibi her türlü depolandığı veya satıldığı yerlerde, gerekli durumlarda ürünlerin üretildikleri, işlendikleri, ambalajlandıkları, montajlandıkları yerlerde yapılır. Denetim sırasında PGD Tutanağı ve Ürün Alma Etiketi tanzim edilir.
Denetim sonucunda ortaya çıkan aykırılıklarda sorumluluk üreticiye aittir. Dağıtıcının iş yerinde yapılan denetiminde, üreticinin adı ve adresi tespit edilir.
Üreticinin Türkiye dışında olması halinde yetkili temsilci veya ithalatçı muhatap alınır ve bunlar da üretici ile aynı sorumluluğu taşır.
Yapılan denetimler sonucunda güvensiz olduğu tespit edilen ürünlere uygulanan yaptırımlar:
• Ürünün piyasaya arzının yasaklanması,
• Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplanması,
• Ürünlerin, güvenli hale getirilmesinin imkansız olduğu durumlarda, taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen bertaraf edilmesi,
• İdari Para Cezası (17.700 TL ile 44.257 TL arası)
• Üretici tarafından güvensiz ürünlere ilişkin hazırlanacak olan ilan metninin, Ulusal düzeyde yayın yapan iki televizyon kanalında okunulabilir büyüklükte yazılı olarak ve ayrıca seslendirilmesi suretiyle, 07:00-22:00 saatleri arasında en az 30 saniye süreyle olmak üzere yayınlanması,
• Üretici tarafından güvensiz ürünlere ilişkin hazırlanacak olan ilan metninin Ulusal düzeyde dağıtım yapan iki gazetede, okunabilir büyüklükte, sayfanın en az 1/4 büyüklüğünde ilan edilmesi,
Hazırlanan ilan metninde bulunması gerekenler:
1) Üreticinin adı, unvanı ve adresi,
2) Ürünün adı, markası, modeli, cinsi, fotoğrafı, seri ya da lot numarası veya ürünü net şekilde tanıtan bilgi,
3) Ürünün geri çağrılma nedeni, güvensiz olduğu ve alınan önlemler hakkında bilgi,
4) Ürünün iade edileceği yerler veya üründeki sorunun giderilmesini teminen gönderilebileceği adresler hakkında bilgi,
5) Ürünün taşıdığı risk, riskten sakınmak veya sorunu gidermek için önerilen yöntemler hakkında bilgi.
Yaptırımların Uygulanması
1) Ürünün piyasaya arzının yasaklanması, piyasaya arz edilmiş ürünlerin toplatılması ve ürünün kısmen veya tamamen bertaraf edilmesi kararı Bakanlıkça verilir ve bu kararların gereklerinin üretici tarafından yerine getirilip getirilmediği il müdürlüklerince takip edilir.
2) Güvensizlik halinde Kanunun öngördüğü idari para cezası kararı Bakanlık tarafından, teknik düzenlemeye aykırılık halinde Kanunun öngördüğü idari para cezası kararı ise Valilik tarafından verilir.
3) Teknik düzenlemeye aykırılık başka bir ilde tespit edilmiş olsa bile üretici hangi ilde yerleşikse o il müdürlüğü idari para cezasını uygular.
4) Ürünün, insan sağlığını, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürebileceğine dair kesin belirti bulunması halinde piyasaya arzın geçici olarak durdurulması kararı; denetmenin önerisiyle il müdürlüğü tarafından verilir.