Aile işletmelerinde yönetici çocukları yönetiminde görev alır, işletmenin ismi aileyle birlikte gelişir, aile ile işletmenin ismi özdeştir ve aile üyelerinden birinin işletmedeki statüsü onun aile içindeki konumunu etkiler.

İşletmeler, mal veya hizmet üretmek amacıyla kurulan ve işletilen iktisadi birimlerdir. Üretimin gerçekleşmesi için doğada bulunan sermaye, emek ve doğal kaynaklar gibi üretim faktörlerinin bir araya getirilmesi gerekir. Üretimde hem fiziksel araç ve gereçler, hem de insan unsuru vardır. İşletme ise bunlar arasında uyumlu ilişkiler kuran bir birimdir.


Aile işletmeleri, akrabalık bağı olan kişilerin mal ve/veya hizmet üretmek amacıyla bir araya gelerek kar elde etmek amacı ile kurdukları iktisadi kuruluşlardır. Aile işletmelerinde, aile-işletme ilişkisinin yoğun olması nedeni ile işletmeler büyük ölçüde, ailenin etkisi altında kalırlar. Ailenin sahip olduğu değerler işletmeyi etkiler ve yönlendirir. Genel olarak, bir aileden iki veya daha fazla kişi aynı şirkette çalışıyorlarsa ve bunlardan biri veya birkaçı işletmenin hisselerinin çoğunluğuna sahipse ‘’Aile İşletmesi’’; tek kişinin sahip olduğu ve ailesinden kimsenin çalışmadığı işletmeye ise ‘’Patron İşletmesi’’ olarak tanımlamak mümkündür. Buna göre patron işletmesinin ikinci kuşağa geçtiğinde Aile İşletmesi olduğu söylenebilir. Donelley, aile işletmesini tanımlarken işletmenin mevcut ilişki ve süreçlerini ela almış ve aile işletmesinin ‘’en az iki kuşak boyunca aynı aileye ait olan, aile ile işletmenin amaç ve çıkarlarının aynı olduğu ve bu amacın işletmelerin politikalarına yansıdığı işletmeler’’ olarak tanımlamıştır. Aile işletmelerinden bahsederken büyük, küçük, orta büyüklükteki işletmelerin tanımına giren tüm aile işletmelerinden bahsedilmektedir. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikteki küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) sınıflandırılması aşağıdaki şekilde yapılmıştır.

-Mikro İşletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu bir milyon Türk Lirasını aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler,
-Küçük İşletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu beş milyon Türk Lirasını aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler,
-Orta Büyüklükteki İşletme: İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu yirmi beş milyon Türk Lirasını aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler,

İş insanı için iki şey önemlidir; birincisi işi, ikincisi ise ailesidir. Bu iki varlık aile işletmelerini diğer işletmelerden ayıran en önemli farklılıktır. Aynı zamanda bu iki varlık, aile işletmelerinde iç içe girmiş durumdadır. Bu iki varlığı da göz önünde tutarak aile işletmelerinin özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür.

- Yönetici çocukları yönetimde görev alırlar.
- İşletmenin ismi, aile ile birlikte gelişir.
- Aile ile işletmenin ismi özdeştir.
- Aileye mensup birinin işletmedeki statüsü onun aile içindeki konumunu etkiler.

Aile işletmelerini diğer işletmelerden ayıran özelliklerin başında aile bireyleri arasında duygusal ilişki olmasını ve buradan gelen bağlılığın sevgiye dayandığını söylemek yanlış olmaz. Ayrıca, Aile işletmelerine katılımlar aileye yeni kişilerin katılımı ile sınırlıdır. Poziyonlaırn dağılımına eşitlik hakimdir ve üyelik kavramı süreklilik arz etmektedir. Öte yandan diğer tip işletmelerde ise; ilişkiler mantığa dayalı, sözleşme ile ortaya çıkan bir bağlılık, deneyime uzmanlığa göre katılımın olduğu, poziyona gelecek kişilerin tecrübe ve yeteneklerinin ön planda olduğu, üyeliğin ise performansa dayalı olduğu görülmektedir. Özetlenen bu farklılıkların ortak özelliği, işletme yönetimi ve kontrolünün bir ailenin hakimiyetinde olduğu görülür. Bunun nedeni ise yönetimde söz sahibi olan ailenin işletme sermayesinin büyük bir kısmına sahip olmasıdır.

Son olarak Aile İşletmelerinin avantajlarından ve dezavantajlarından bahsetmek gerekirse; Aile İşletmelerinde uzun dönemli düşünebilme ve serbest davranabilme kolaylığı vardır fakat eğer sermaye yetersizliği var ise bu büyümeye de engel olacaktır. Aile içinde olması sebebiyle, aile kültürünün saygınlığı, aidiyet duygusundan dolayı zor zamanlarda gösterilen dayanıklılık, takım çalışması, gösterilecek çaba, daha az bürokratik ve biçimsel yapının yaratılarak hızlı karar alınabilmesi işletmenin avantajı olabilirken; aile içindeki kayırımcılık, “Yaramaz Çocuk Sendromu” ile karşılaşılma olasılığı, aile içi anlaşmazlıkların/çıkar çatışmalarının işletmeye yansıması ve eğer gelenekçi yönetim benimsenip yeniliğe açık olmamaktan kaynaklı işletmeye verebileceği zararlar da Aile İşletmesinin dezavantajı olarak sayılabilir.

You may also like

10 Tricks to Reduce Belly Fat

Excess Tricks belly fat is among the most